Uşak'ta İlkler: Her şehrin kendine göre "ilkleri" vardır. Uşak'ın da diğer şehirlere göre bazı ilklerini sıralamak ve bunlar hakkında bilgilendirmek isterim. Gerçi bunlar herkesin bildiği şeyler olabilir. Örneğin, "Türkiye'de ilk elektrik ile aydınlanan şehir Uşak", "Türkiye'de ilk şeker fabrikası kurulan şehir Uşak", gibi bilgiler. Ben bu konularda, bazı detaylara parmak basmak istedim.
Uşakta gezilip görülecek yerler arasında, müzeler dışında, Ulucami, Burma cami, Bedesten ve bazı hanlar ile Eski Uşak Evleri, ilk akla gelen tarihi yapılardır.
Bunlar içinde en önemli tarihi yapı, Uşak Ulucami' dir.
Uşak Ulucami
Uşak Ulucami, Osmanlı Dönemi öncesi, Beylikler Döneminden yani Germiyan Oğulları Döneminden (1300-1400 yılları) bir yapıdır. O dönemde Germiyan Oğulları Beyliği, henüz Osmanlıya katılmamıştı.
Uşak Ulucami, Beylikler Devri ile Osmanlı mimarisi arasında bir geçiş dönemini yansıtmaktadır.
Bilindiği gibi Beylikler Dönemi camileri çok kubbelidir, buna bir örnek Bursa Ulucami'dir.
Bursa Ulucami
Oysa Osmanlı Döneminde, merkezi kubbeli camiler yapılmıştır. Bu konuda "Edirne Selimiye Cami" (Tek büyük kubbeli) ile zirveye çıkılmıştır.
Uşak Ulucami'nin ibadet mekanı, 4 kütlevi paye ile üç sahına bölünmüştür ki, Sanat tarihinde bu plana "Bazilikal tip" denilmektedir. Ulucami'de ortada büyük bir kubbe, yanlarda ise üçer tane kubbe vardır.
Duayen bilim adamı arkeolog ve sanat tarihçi Mahmut Akok, yazdığı makalesinde "Orta sahına verilen kıymet ve burada yaratılmış olan genişlik ve yükselti ile daha sonraki dönemlerde geliştirilmiş olan merkezi tek sahınlı camilerin bir nevi prototipi gibi durmaktadır" demiştir.
Osmanlı Dönemi Camilerinde görülen "son cemaat mahalli" Germiyan Oğulları Beyliği döneminde "ilk defa Uşak Ulucami'inde uygulanmıştır". Son cemaat mahalli, 5 küçük kubbe ile örtülüdür, üç kapıdan girilir. Ulucami, minare dışında asıl ibadet mekanı ve son cemaat mahalli ile birlikte, tek kütle halinde yapılmıştır.
Yorumlar
Yorum Gönder